شین مثل شعور

بسم ربّالحسین

آنکه جز کعبه مقامش نبد از یاد لبت       بر در میکده دیدم که مقیم افتاده‎ست (1)

معنی بیت : آنکس که به حقیقت دین رسیده ، برای هرچه بهتر فهمیدن آنچه فهمیدنی است به شما نیاز دارد و آنی از شما غافل نیست .

 « یاد لب » در این بیت می‌تواند به لب عطشان امام حسین ( علیه السلام ) و یاران باوفای ایشان و مخصوصاً کودکان تشنة کاروان حسینی اشاره داشته باشد .

« تشنگی » یکی از مسائل مهمی است که در واقعة عاشورا ذهنها و چشمها را به خود جلب می کند . یکی از چیزهایی که با اندیشیدن در بارة چگونگی آن ، انسان را متحول می‌کند به طوری که با یاد آن کعبه خواهان به کربلا رو می‌آورند .

 حافظ در بیتی عجیب ، می‌گوید که آنان که امام حسین ( علیه السلام ) را با تشنگی به شهادت رساندند از امام و ولیّ امر ، بویی نبرده بودند :

رندان تشنه لب را آبی نمی‏دهد کس       گویی ولی شناسان رفتند از این ولایت (2)

و عجیب اینکه حافظ بزرگ ، در چند جا « تشنگی » را با کشته شدن آورده :

 بر لب تشنة ما بین و مکن آب دریغ      بر سر کشتة خویش آی و ز خاکش برگیر (3)(4)

لعل سیراب به خون تشنه لب یار من است         وز پی دیدن او دادن جان کار من است (5)

« کعبه » نیز می‌تواند رمز بندگی باشد که در این صورت « کسی که مقیم همیشگی کعبه است » کسی است که تقوا را کاملاً رعایت می‌کند و به انجام تمام امور دین مقید است . و تقوا آن است که حسین وار به اطرافمان بنگریم ؛ به تعبیری دیگر درس تقوا را باید از مکتب امام حسین ( علیه السلام ) آموخت .

بنا بر احادیث فراوانی ، ثواب زیارت امام حسین ( علیه السلام )  از ثواب حج بیشتر است امام صادق در بارة ثواب زیارت امام حسین فرمودند : زیارت قبر امام حیسن برابر بیست حج و برتر از بیست حج است (6) البته احادیث فراوانی در این زمینه موجود است .  وقتی ثواب خواندن زیارت عاشورا در روز عاشورا با دو هزار حج و دو هزار عمره و دو هزار جهاد که همه در خدمت پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله ) انجام گرفته باشد برابر است (7) ثواب زیارت از نزدیک چقدر است ؟

و همانگونه که قبلاً اشاره شد  می‎توان از حرم امام حسین ( علیه السلام ) به عنوان میکده  یاد کرد (8) ، چرا که رمزی از تفکر حسینی است و عاشقان حقیقی امام حسین ( علیه السلام ) مقیم این مکانِ لامکان هستند ؛ و خود را با این بینش و بصیرت ساخته‎اند . 

« مقیم میکده  » می‌تواند اشاره به هر کسی باشد که از دین توشه‌ای ( به هر اندازه ) برگرفته‌ است و صد البته جز پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله ) و خاندان پاک آن بزگوار چه کسی دارای مقام عظیم انسانیت است و چه کسی جز ایشان « دارد » که بدهد ؟! (9) به قول معروف فاقد شیء نمی‌تواند معطی شیء باشد . یاد آوری این حدیث شریف از پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله ) خالی از لطف نیست که در بارة علم امام علی ( علیه السلام ) فرمودند : « من شهری از حکمت هستم و آن ( حکمت ) بهشت است و ای علی تو درِ آن هستی » (10)

از معاویة ابن بجلی از اصحاب جلیل القدر امام صادق ( علیه السلام ) روایتی مشروح در بارة اهمیت زیارت امام حسین ( علیه السلام ) نقل شده که در قسمتی از آن امام صادق ( علیه السلام ) به او فرمود « ... ترک مکن زیارت آن حضرت را به خاطر ترس از احدی ، که هر که از روی ترس ، ترک زیارت کند آنقدر حسرت می‌برد ( در قیامت ) که آرزو می‌کند که کاش آنقدر در کنار قبر امام حسین ( علیه السلام ) می‌ماندم تا در آنجا مدفون می‌شدم ... » (11)  

پانوشتها 

1- غزل 36 ، بیت 8

2- غزل 94 ، بیت3

3- غزل 257 ، بیت 2

4-  خیال تیغ تو با ما حدیث تشنه و آب است       اسیر خویش گرفتی چنان بکش که تو دانی ( غزل 476 ، بیت 5 )

نمی‌کنم گله‌ای لیک ابر رحمت دوست      به کشته زار جگر تشنگان نداد نمی ( غزل 471 ، بیت 9 ) ( در این بیت کشته را می‌توان کُشته خواند ! )

ز حال ما دلت آگه شود مگر وقتی    که لاله بردمد از خاک کشتگان غمت

روان تشتة ما را به جرعه‌ای دریاب       چو می‌دهند زلال خضر به جام جمت ( غزل 93 ، بیت 6 و7 )

5- غزل 51 ، بیت اول ـ این بیت را اگر اینگونه بخوانیم درست در بارة امام حسین ( علیه السلام ) است :

لعل سیرابِ به خون ، تشنه ، لب یار من است         وز پی دیدن او دادن جان کار من است

یعنی : لبی که تشنه بود و با خون سیراب شد لب یار من است . ( امام حسین ( علیه السلام ) )

6- شیخ صدوق ـ ثواب الاعمال و عقاب الاعمال ، نشر اخلاق ، چاپ چهارم ، زمستان 1379 ، صفحة 195  ، حدیث 34 فقط در کتاب ثواب الاعمال و عقاب الاعمال شیخ صدوق پنجاه و دو حدیث در بارة اهمیت زیارت امام حسین ( علیه السلام) آمده است که در بسیاری از این احادیث ، ثواب زیارت آن حضرت با ثواب حج مقایسه شده است . ثوابهایی که در احادیث این کتاب برای زیارت امام حسین ( علیه السلام ) آمده است به شکلهای مختلف ، برابر با یک عمره ، یک عمرة مقبول ، یک عمرة بدون گناه ، یک حج ، یک حج و یک عمره ، یک حج و یک عمره تا ده حج و ده عمره ، بیست حج و بیست عمره بدون گناه و مقبول ، صد حج و صد عمره مقبول ، هزار حج و هزار عمره مقبول و ...  

7- شیخ عباس قمی ، کلیات مفاتیح الجنان ، چاپ عترت ، صفحة 890 ،  زیارت امام حسین ( علیه السلام ) در شب و روز عاشورا

8- صفحة 13 ، در توضیح بیت « دلم ز صومعه بگرفت و خرقة سالوس     کجاست دیر مغان و شراب ناب کجا »

9- به قول حافظ :

شاهد آن نیست که مویی و میانی دارد       بندة طلعت آن باش که آنی دارد ( غزل 125 ، بیت اول )

10- آیت الله جوادی آملی ، عبدالله ـ حکمت عبادت ، مرکز نشر اسراء ، چاپ پنجم ، 1381 صفحة 255 ( نقل شده از : بهار الانوار ، جلد 40 ، صفحة 200 ) حدیث معروف دیگری نیز هست که پیامبر ( صلی الله علیه و آله ) فرموده‌اند که : من شهری از علم هستم و علی درِ آن شهر است هر کس طالب علم است باید از درِ آن وارد شود .

11- شیخ عباس قمی  ـ مفاتیح الجنان ، چاپ عترت ، چاپ دوم ، 1382 ، صفحة 809